e-Dönüşüm uygulamalarından biri olan e-İrsaliye uygulaması, zorunlu hale getirilen elektronik uygulamalardan biridir.
e-İrsaliye (Elektronik İrsaliye) Nedir ?
e-İrsaliye, bir malın taşınması ve sevki sürecinde kullanılması gereken irsaliye belgesinin elektronik ortamda hazırlanmış halidir. Kâğıt olarak düzenlenen irsaliyeden herhangi bir farkı olmayan elektronik irsaliye, hukuki açıdan da kâğıt irsaliye ile aynı standarda sahiptir. Kâğıt irsaliye, taşıma ve sevk irsaliyesi olarak ikiye ayrılır. Ancak e-İrsaliye genellikle sevk irsaliyesi yerine geçecek şekilde kullanıldığından taşıma irsaliyesi düzenlemek için kâğıt irsaliye de bulundurulabilmektedir. Bu irsaliye çıktısı, taşınmakta olan emtia ile birlikte şoförde bulundurulmaya devam edecektir.
e-İrsaliye Kullanımı Zorunlu Mu ?
e-İrsaliye uygulaması bazı sektörlere zorunludur. e-Fatura sistemine dahil olan mükellefler tercihe bağlı olarak bu uygulamadan faydalanabilirler. 01.01.2018 tarihi itibarıyla mükellefler tercih ettikleri takdirde gerekli başvuruları gerçekleştirerek e-irsaliye uygulamasına geçiş yapabilirler.
Kimler e-İrsaliye Kullanmak Zorundadır ?
- e-Fatura uygulamasında kaydı bulunanlar ve 2018 ya da takip eden hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 25 milyon TL ve üzerinde bulunanlar,
- Özel Tüketim Kanunu’nda yer alan (I) sayılı listede geçen malların imal, ithal ve teslim edilmesi gibi faaliyetler sebebiyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan lisans almış olan mükellefler,
- Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda yer alan (III) sayılı listede geçen malların imal, inşa ve ithal edilmesi ve ana bayi & distribütör biçiminde pazarlanmasını sağlayan mükellefler,
- 3213 Sayılı Maden Kanunu’nda yer alan düzenlemeye göre işletme ruhsatı ya da sertifikasına sahip olanlar ve işletme ruhsatı ya da sertifikasına sahip olanlar ile yapılan sözleşmeye dayanarak maden üretim faaliyetlerinde yer alan gerçek ve tüzel kişi olan mükellefler,
- 4634 Sayılı Şeker Kanunu’nun 2. maddesinin E bendinde yer verilen tanıma uygun şekilde şeker imalini gerçekleştiren mükellefler,
- e-Fatura uygulamasına kaydı olan mükelleflerden demir, çelik ile demir ya da çelikten yapılmış eşyaların imal, ithal ve ihraç edilmesi faaliyetlerini gerçekleştiren mükellefler,
- Gübre üretimi ve tüketiminin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kayıt altına alınması konusunda oluşturulan Gübre Takip Sistemi’nde kayıtlı bulunan mükellefler,
- 5957 Sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticareti Düzenlemesi Hakkında Kanun hükümleri gereğince komisyoncu ya da tüccar olarak meyve ve sebze ticareti ile uğraşan mükellefler e-İrsaliye uygulamasına dahil olmalıdır.
e-İrsaliye Avantajları Nelerdir ?
Elektronik irsaliye kullanımının kâğıt irsaliyeye göre birtakım avantajları bulunur. Bunlar;
- Kâğıt ve mürekkep gibi kullanımını azaltarak doğanın korunmasına yardımcı olur.
- Dijital ortamda oluşturulan irsaliyelerin erişimi ve arşivlenmesi daha kolaydır.
- Baskı işlemleri ve kargolama gibi zorunlulukları ortadan kaldırarak hem zamandan hem de masraftan tasarruf etmenize yardımcı olur.
- Dijital ortamda oluşturulan irsaliyelerin alıcıya iletilmesi de oldukça hızlı olduğundan genel süreci daha hızlı tamamlamanıza yardımcı olur.
- Sistem entegrasyonu sayesinde şirketler elektronik irsaliye uygulamasını muhasebe sistemlerine entegre ederek süreçleri bir nokta üzerinden yönetme imkânı bulurlar.
e-İrsaliye Yanıtları
- Alıcıya ulaştırılan e-İrsaliyeye yanıt verme süresi 7 gündür. Bu süre içinde yanıt verilmeyen irsaliyeler kabul edilmiş sayılacaktır.
- İrsaliye iptali, gönderen tarafından sağlanamaz. Bu işlem için alıcının iptal etmesi gerekmektedir.
- Ret Süreci için ise, sevkiyat sürecinin başlamamış olması gerekmektedir.
- Kısmi Kabul durumunda ise, gönderilen malın; eksik, fazla ya da kabul edilmeyen miktarları belirtilebilir. Bu bilgilendirme sonrası göndericinin yeni irsaliye düzenlemesi gerekmektedir.
